Enflasyon nedeniyle Türk Lirası’nın kıymeti her geçen gün erirken madeni paraların basımındaki madenlerin fiyatının yükselmesi bozuk paraların eritilip hurdacılara satıldığı gündeme geldi.
Diğer bir yandan madeni paraların basımındaki madenlerin fiyatının yükselmesi ile para maliyeti de yükseldi.
“ÖZEL HURDACILAR TÜREDİ”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Uşak Milletvekili Özkan Yalım, madeni paraların maliyetini içerdikleri madenlerin fiyatları üzerinden hesapladı. Buna nazaran, 5 kuruş için 1 lira 56 kuruş, 10 kuruş için 1 lira 70 kuruş, 25 kuruş için 2 lira 16 kuruş, 50 kuruş için 3 lira 66 kuruş ve 1 lira için 4 lira 42 kuruş ham metal harcaması yapılıyor.
Son devirde basılan demir paraların, darphaneden çıkar çıkmaz hurdacıların eline geçtiğini söyleyen Yalım, “Paralar eritiliyor ve hurdacılara satılıyor. Aslında bu bir suç” diye konuştu.
EKONOMİST MAHFİ EĞİLMEZ: “DARPHANE ARAŞTIRMALI”
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez husus üzerine Twitter hesabından “Bazı iş sahipleri piyasada madeni para külfeti olduğunu iletiyorlar ve madeni paraların eritilip hurdaya gitmiş olup olmadığını soruyorlar. Gresham Kanunu, çok yüksek enflasyon sonucu 500 yıl sonra tekrar ortaya çıkmış olabilir mi? Darphanenin bu mevzuyu araştırması gerekir” sözlerine yer veren bir paylaşım yaptı.
Bazı iş sahipleri piyasada madeni para sıkıntısı olduğunu iletiyorlar ve madeni paraların eritilip hurdaya gitmiş olup olmadığını soruyorlar. Gresham Kanunu, çok yüksek enflasyon sonucu 500 yıl sonra tekrar ortaya çıkmış olabilir mi? Darphanenin bu konuyu araştırması gerekir.
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) August 5, 2022
GRESHAM YASASI NEDİR?
Gresham yasası, izafî yüz pahaları izafî külçe içeriğinden farklı olan iki madeni para dolaşımdaysa, madeni paranın eritilmek üzere dolanımdan çıkarılacağını belirtir.
Bu Kanun ismini, Kraliçe Elizabeth I in danışmanlığını yapan maliyeci ve tüccar Sir Thomas Gresham (1519-1579) dan almıştır. Gresham, Kraliçe’ye sunduğu bir raporda İngiliz Lirası’ nin altın kapsamının düşürülmesi sonucunda, Ingiltere’nin dış ticaretinin ucuz paralarla (maden kapsamı düşük) finanse edildiğini, pahası yüksek paraların ise iddihara gittiğini yahut dolanımdan çekildiğini belirtmişti.