Nur Kaplan
ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş’in Bekaert Çelik şirketinin iki fabrikasında aldığı grev kararlarını “Millî Güvenliği Bozucu Nitelikte Görüldüğü” gerekçesiyle 60 gün ‘erteledi’. Bu karara karşın çalışanlar 11 gündür grevlerini sürdürürken bir öteki grev kararı da Kocaeli’deki Kartonsan fabrikasında çalışan çalışanlardan geldi.
İktidarın grev ‘yasaklama’ adımına rağmen Kocaeli’de metal ve kâğıt fabrikalarında çalışan yaklaşık 570 emekçi aksiyonlarını sürdürüyor. Bekaert firmasındaki emekçiler üzere Selüloz-İş Sendikası’nda örgütlü Kartonsan fabrikasında çalışan personeller de ‘Toplu İş Sözleşmesi’ndeki (TİS) talepleri karşılanana kadar grevlerini sürdüreceklerini tabir ediyor.
‘HEP BİRLİKTE DAHA DÜZGÜNE FAKAT DİRENİŞLE’
Bekaert firmasında 19 yıldır çalışan Cem Kaya, 4 ay boyunca toplu iş kontratı sürecinin sürdüğünü ve taleplerinin karşılanmadığını, düşük fiyatlarla çalışmak istemediklerini, greve çıkmadan bir gün evvel grevlerinin yasaklandığını ve ardından patrondan tehdit bildirisi aldıklarını söyledi. “İşveren bir fiyat önerecek ve herkes bunu kabul mü edecek? Demir dövüldükçe sertleşir. Herkesin moralleri mükemmel, bu işe inanıyoruz” diyen Kaya, şunları söyledi: “Türkiye’de bir tek biz lastik teli yapıyoruz. 15 gün evvelden patrona ‘greve çıkacağız’ dedik. 13 Aralık gecesi ‘ertelendi’ tebligatı geldi. Bunun anayasaya ters olduğunu ve grevin hakkımız olduğunu söyledik. Her şeye karşın greve çıktık. 1 saat fiyatımızın 100 TL olmasını istedik. Onların teklifi 65 TL oldu. Toplumsal haklarımıza yüzde 100 verdiler fakat bizim talebimiz yüzde 150 idi. Patrondan tehdit iletisi da aldık. Bildiride, ‘yasal olmayan yollarla greve çıktınız iş akdiniz tek taraflı olarak fesih edilecek’ deniyor. Bizim talep ettiğimiz fiyat İzmit şartlarında lakin hayatta kalabileceğimiz fiyat. İzmit’te kiralar 6-7 bin lira. Dört kişilik bir ailenin mutfak, market, giysi gereksinimine bakılınca teklif ettikleri fiyatla geçinmemiz mümkün değil, aç kalırız. Şirketin sloganında olduğu üzere, ‘hep birlikte daha iyiye’ fakat direnişle…”
Bekaert çalışanları ‘MORALLER PEK HOŞ, EN UFAK BİR KUŞKU YOK’
Birleşik Metal-İş Sendikası Kocaeli Şube Lideri Telat Çelik, Bekaert’taki çalışanların fiyat taleplerinin karşılanması noktasında kararlı olduklarını lakin patron tarafından bir adım atılmadığını, grevin yasaklanmak istemesine karşı, bunu tanımayan 400 personelin grevde 11’inci günü geride bıraktıklarını söz etti. Çelik, şöyle devam etti:
“Sahte enflasyon ve ona dayanarak yapılabilecek bir mutabakatın insanların konutuna götürebilecek ekmeği büyütmeyeceğini ve açlığa mahkûm edeceğini biliyoruz. Fabrikanın tümü grevde. Çalışanların moralleri pek hoş, en ufak bir kuşku yok. Âlâ bir toplu kontrata dair olan inanç devam ediyor. Grevimiz yasaklanmak istendi lakin bunun artık Türkiye’de bir manası kalmamıştır. Beşerler meskenine ekmek götüremiyor. Biz bir taban dalgası başlattık. Tıpkı Kartonsan’da olduğu üzere açtığımız yoldan çalışanların, işçilerin yürüyeceğini biliyoruz.”
‘BIÇAK KEMİĞE DAYANMIŞ DURUMDA’
Kocaeli’de bir başka grevi ise toplu iş kontratı sürecinde uzlaşma sağlanamaması üzerine Kartonsan personelleri başlattı. Kartonsan firmasında yaklaşık 16 yıldır çalışan Mustafa Gürel, fabrikanın mali tablolarının düzgün olmasına rağmen toplu iş mukavelesi sürecinde önerdikleri fiyatların açlık ve yoksulluk sonunun altında olduğunu, yaşanan ekonomik krizde geçinemedikleri için talep ettikleri fiyatı alana dek 170 emekçi arkadaşıyla birlikte grevde olacaklarını söyledi: “İnsanlar güç geçiniyor, bıçak kemiğe dayanmış durumda. Arkadaşlarımız çocuğuna çikolata alırken bile düşünmeye başladı. Tüm çalışan arkadaşların onayıyla ve iradesiyle grevdeyiz. Kartonsan, 50 yıllık esaslı bir kuruluş. Kuşe kartonda Avrupa’da 3’üncü, Türkiye’de 1’inci firma. Bize vermek istedikleri ve bizim istediğimiz fiyat ortasında uçurum var. Uzlaşma sağlamıyorlar. Biz de bir arkadaşımızın kılına dahi ziyan gelmeden haklarımızı kazanarak döneceğiz. Fabrika önünde coşkulu formda bekliyoruz.”
Kartonsan emekçileri ‘GREV DALGASININ YAYILACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ’
Selüloz-İş Sendikası Uzmanı Aykut Günel ise Kartonsan firmasında 40 yıla yakın müddettir sendikalarının örgütlü olduğunu, fabrikada daha evvel birçok kere greve çıkıldığını, bugünkü toplu iş kontratı sürecinde yüzde 180’e denk gelen artırım talep ettiklerini, patronun talebinin ise yüzde 90 olduğunu tabir etti. Kartonsan şirketinin 2022 yılının birinci 9 ayındaki kârının 666 milyon TL olduğunu ve bu alanda monopol pozisyonuna geldiğini söyleyen Günel, şunları söyledi: “Toplu iş mukavelesinden kaynaklı beşerler fiyatlarının yükseleceğini bekliyorlar lakin taban fiyat artırımı TİS artırımlarını anlamsız hale getiriyor. TİS sürecinde işverenlerin tutumu eli sıkı, taleplerimizi haklı bulmayan haldeydi. Bekaert personelleri grevleri yasaklanması karşın ateşi yakmıştı, biz de o ateşi büyüttük. Sendikaların, çalışanların, çalışma şartlarını düzenlemek ve bahsedilen sayıları alabilmek için grevden diğer silahı yok. Kocaeli’de başlayan grev dalgasının öteki yerlere de yayılacağını düşünüyoruz. Burada birinci görünür örneklerini vermeye başladı.”