Van Gölü’ndeki gözle görülür çekilmenin akabinde Türkiye’deki 453 kuş tipinin yarısını barındıran havzadaki Erçek Gölü de metrelerce çekildi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, “Uzun vadede yalnızca gölü kaybetmiyoruz. O gölün etrafında ortaya çıkan o ömür alanlarını, ekosistemleri de kaybediyoruz” dedi.
Dünyanın en büyük sodalı gölü, Türkiye’nin ise en büyük gölü olma özelliği taşıyan Van Gölü’nde gözle görülür çekilme devam ederken, ‘kuş cenneti’ diye tabir edilen Erçek Gölü’nde de birebir sorun yaşanıyor.
Türkiye’deki 453 kuş çeşidinin yarısını barındıran ve tıpkı vakitte yalnız lokal çeşitlerin değil, flamingolar üzere göçmen kuşların da kıymetli konaklama ve üreme alanlarından birine konut sahipliği yapan 95 kilometrekarelik Ercek Gölü’nün birçok sazlık ve sulak alanının bu yıl büsbütün kuruduğu gözleniyor.
“GÖLLER ARTIK ÖZELLİKLERİNİ KAYBETTİ”
Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün doğusunda kalan alanların iklim değişikliği sürecinden olumsuz etkilenen alanlar olduğunu söyledi. Hava sıcaklıklarının fazla, yağışın daha az düştüğünü, yağış biçiminin ve mevsimler içinde düştüğü aylar ile yağış miktarının da değiştiğine dikkat çeken Alaeddinoğlu, buharlaşmanın da hızlı arttığına dikkat çekerek, şunları kaydetti:
“Tabi bütün bunlar da havzadaki irili ufaklı birçok gölün geleceğine ait maalesef olumsuz senaryoların ortaya çıkmasına neden oluyor.
İşte bunlardan bir tanesi yakın gelecekte yani geçen yıl büsbütün kuruyan lakin 2022 kış aylarında düşen yağışla nispeten çok az bir su yüzeyde birikmesine karşı bahar aylarıyla birlikte yani sıcaklıkların artışıyla birlikte tekrar kuruyan Akgöl üzere göller ki bunlar artık hayatımızdan çıkan göller olarak kabul edebiliriz.
Yani bu göllerin büyük bir kısmı tekrar geri gelmeyecek. Her yıl yağışlarla birlikte aşikâr ölçüde tahminen kısmi bir su birikintisi gerçekleşecek. Lakin uzun periyotta bu göller artık özelliklerini kaybetti diyebiliriz.”
“EKOSİSTEM AÇISINDAN SORUN YARATIYOR”
Kuraklığın, Erçek Gölü üzere büyük göllerde önemli alansal kayba neden olduğunu belirten Alaeddinoğlu, “Tabi Erçek Gölü üzere göller temelde kaybettikleri su ya da kaybettikleri alan yalnızca görsel açıdan bir sorun yaratmıyor. Birebir vakitte oradaki ekosistem açısından da bir sorun yaratıyor zira Erçek Gölü etrafı sulak alanlarla çevrili. Yani orada çok önemli bir habitat, çok değerli bir biyolojik ömür ve kuş tipleri var. Başta flamingo olmak üzere birçok kuş tipinin üreme noktası, ömür alanı yani bunlar da yok oluyor hasebiyle uzun vadeli yalnızca gölü kaybetmiyoruz. Gölü kaybediyoruz ancak o gölün etrafında ortaya çıkan o hayat alanları, o ekosistemleri de kaybediyoruz” diye konuştu.
“İÇME VE KULLANMA SUYU ORTADAN KALKABİLİR”
Başta Erçek Gölü olmak üzere Van Gölü’nün alan kaybettiğini anlatan Alaeddinoğlu, “Ama Erçek Gölü’nün alan kaybetmesinin şöyle bir sorunu daha ortaya çıkabilir. Erçek Gölü kaybolursa Erçek Gölü’nün beslediği ve tahminen de bugün o su kaynaklarının Van Gölü’nün birçok kıyı noktasında, o konutların muhtaçlık duyduğu su kaynaklarının da azalması manası da geliyor. Münasebetiyle bütün döngü oradaki düzey düşmesine bağlı olarak değişebilir. Yani insanların muhtaçlık duyduğu içme ve kullanma suyu ortadan kalkabilir. Tabi ki bu çok berbat bir senaryo” dedi.
“FLAMİNGOLARIN SAYILARININ AZALDIĞINI GÖRÜYORUZ”
Erçek Gölü kıyısındaki Karagündüz Mahallesi’nde yaşayan Mehmet Ali Polater ise bu yıl bulundukları bölgede çok fazla kuraklık olduğu için tarım ve hayvancılık konusunda önemli problemler yaşadıklarını söyleyerek, “Akarsularımızda çok büyük yetersizlikler var. Ekinlerimiz çok kuraklıktan ötürü kurudu. Gölün çekilmesinden zati kuraklığın boyutu anlaşılıyor. Burası flamingoların konaklama merkezi, göçmen kuşlarının uğrak yeri lakin onlar da zorlanıyor. Geçmiş yıllara oranla sayılarının azaldığını görüyoruz” diye konuştu. (DHA)