AK Parti Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Nurettin Canikli, TBMM Genel Şurasında, 2023 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi’nin tümü üzerinde AK Parti Kümesi ismine yaptığı konuşmada, eylül ayından itibaren agresif biçimde faiz oranlarının ısrarla düşürüldüğünü ve gerçek faizin önemli manada negatif uygulandığı bir modelin hayata geçirildiğini lisana getirdi.
“Klasik iktisat siyaseti uygulanmış olsaydı eylül ayının sonuna kadar nominal faizin en az yüzde 28-30’a çıkarılması gerekirdi” diyen Canikli, “Vatandaşın dolara gidişini engellemek için bu formda bir siyasetin hayata geçirilmesi gerekirdi ama bu türlü olmadı. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın ısrarlı taleplerinin elbette bunda hissesinin olduğunun kabul edilmesi gerekiyor” biçiminde konuştu.
Son devirde yaklaşık 23 organize sanayi bölgesinin açıldığını, yaklaşık 1 yıl içinde 2 bin fabrikanın faaliyete geçtiğini bildiren Canikli, “2021 sonu prestijiyle Türkiye’de çalışan kişi sayısı 28 milyon 797 bin. Ağustos 2022’de istihdam edilen kişi sayısı 31 milyon 344 bin. Çalışan sayısı 9 ayda 2 milyon 547 bin kişi artmış. Sanayi ihtilalinin, insanlık dışı çalışma koşullarının yaşandığı devir hariç tarihin hiçbir devrinde bu kadar kısa periyot içinde, toplam istihdamın yüzde 9’u oranında istihdam artışı olmamış. Bu bir dünya rekoru ve bu tıpkı vakitte düşük faiz siyasetinin bir madalyası” ifadelerini kullandı.
2001-2022 periyodunda bir evvelki 20 yıla nazaran üç kat fazla istihdam sağlandığını belirten Canikli, “Bu, iş, zenginlik, istihdam demek. Bundan dar gelirli vatandaşımız, işi olmayanlar faydalanıyor” dedi.
“Fakirleşme yok, zenginleşme var”
Bir yıl evvel taban fiyat ile 205,9 dolar alınırken bugün taban fiyatla 295 dolar alındığını söyleyen Canikli, taban fiyatın dolar bazında yüzde 43 oranında arttığını tabir etti.
Asgari fiyatla 1 yıl evvel 41 kilogram dana kuşbaşı alınırken bugün 42 kilogram satın alınabildiğini anlatan Canikli, “Çok artış yok lakin düşmemiş. Bu periyodun dar gelirlileri, minimum ücretliyi perişan ettiği telaffuzlarının gündeme getirildiği bir süreçte ortaya çıkan tablo bu. Telaffuzların değeri yok, sayılarla ölçmemiz gerekiyor” diye konuştu.
“Hane halkı şu anda borç batağında” iddiasının da gerçek olmadığını belirten Canikli, şöyle konuştu:
“Ağustos 2021’de 908 milyar lira olan hane halkının borcu Eylül 2022 prestijiyle 1 trilyon 311 milyar liraya çıkmış yani yüzde 44 oranında artmış. Bu sayı tek başına bir mana tabir etmez. Vatandaş, borcun arttığı devirde 400 bin adet kredili konut, 600 bin adet araba satın almış. 2 milyon liradan 400 bin konut 800 milyar; arabası de 300 bin liradan hesaplarsak o da 980 milyar lira. Hane halkının son 1 yıldaki TL mevduatı 1 trilyon 546 milyardan 2 trilyon 325 milyar liraya çıkmış. TL mevduatı 779 milyar lira artmış. Hane halkının son 1 yıldaki döviz mevduatı ise 142,7 milyar dolardan 125 milyar dolara gerilemiş. Vatandaş dövizini bozdurmuş yani döviz tevdiatındaki hesabında 330 milyar azalma meydana gelmiş, TL mevduatında 799 milyar artmış. Son 1 yılda hane halkının bankadaki parası net olarak 449 milyar lira artmış. Bitmedi, vatandaş bu periyotta 241 ton altın satın aldı. Bunun pahası yaklaşık 260 milyar. 800 milyar konut, 180 milyar araba, 449 milyar mevduata, 260 milyar da altını ek ettiğinizde bu periyotta 403 milyar borcu artan vatandaşın serveti 1 trilyon 689 milyar artıyor. Yoksullaşma yok, zenginleşme var, sayılar bunu gösteriyor. Bu sayılara mobilya, beyaz eşya satışlarını da dahil etmiyorum.”
“Gelir de tüketim de artıyor”
Canikli, 1 yıl evvel kişi başına kırmızı et tüketiminin 23,05 kilogram iken son 1 yılda 22,9 kilograma düştüğünü, ortadaki farkın son derece küçük olduğunu tabir etti.
“Bütün bu fakirlik edebiyatına karşın kırmızı et tüketiminde azalma kelam konusu değil” diyen Canikli, 1 yıl evvel kişi başına 20,7 kilogram tavuk eti tüketilirken son 1 yılda kişi başına tüketilen tavuk eti ölçüsünün 28 kilogram olduğunu lisana getirdi.
Bir yıllık periyotta 737 bin 350 araba satılırken son 12 ayda satılan arabanın 702 bin olduğuna değinen Canikli, “Geçen yıl 1 milyon 491 bin konut satılırken son 1 yılda 1 milyon 450 bin konut satılmış. Konut satışlarında da rastgele bir azalma yok. Süt ve süt eserlerinde kişi başına sadece 0,5 oranında düşüş var. Domates tüketimi yüzde 2, elma tüketimi yüzde 4, kiraz tüketimi yüzde 8, muz tüketimi yüzde 7, portakal tüketimi yüzde 15, yumurta tüketimi yüzde 2,5, pirinç tüketimi ise yüzde 2 oranında artmış. Gelir artıyor, üretim artıyor, istihdam artıyor, tüketim artıyor, daha ne olsun” değerlendirmesinde bulundu.
“Bu toprakları savunmak için büyük paralar harcıyoruz”
Yüzde 10-11 civarındaki bütçenin içindeki faiz yükünün 2002 öncesinde yüzde 43 oranında olduğunu hatırlatan Canikli, şunları lisana getirdi:
“Bunlar hayal değil yaşanan şeyler. Bu türlü bir tabloda o bütçeyle hiçbir şey yapamazsınız. Bırakın toplumsal harcamaları memurun maaşını bile ödeyemezsiniz ancak artık Türkiye bütün bu harcamaları, yatırımları yapıyor ve toplumsal dayanak harcamalarında en ufak kesinti kelam konusu değil. Çok konuşulmuyor, gündeme gelmiyor fakat bu toprakları savunmak için büyük paralar harcıyoruz. Türkiye, üç ülkede toprak bütünlüğünü sağlamak için asker bulundurmak zorunda. Güvenlik için büyük paralar harcanıyor. Birkaç örnek vereyim: F-16’lardan atılan akıllı mühimmatın tanesi 400 bin dolardan 1,2 milyon dolara kadar çıkıyor. Yerli olarak geliştirdiğimiz nüfuz edici bombanın bir adedinin maliyeti 1,2 milyon dolar. Sık sık fırtına obüslerinden, çok namlulu roket atarlardan atılan bir mühimmatın maliyeti 5 bin dolar. En ufak operasyonda binlercesi atılıyor. Bu sıkıntı koşullara karşın güvenlikten en ufak taviz verilmiyor, bütçe açığı da hedeflenen sayılarda kalıyor.”
“Böyle bir bütçe tam bir yıkım bütçesi olur”
Muhalefetin, “yüksek faiz siyasetini alternatif olarak sunduğuna” dikkati çeken Canikli, yüksek faiz siyaseti hayata geçirildiğinde nasıl bir bütçeyle karşı karşıya kalınacağının çok net olduğunu kaydetti.
“Böyle bir bütçe tam bir iflas ve yıkım bütçesi olur.” tabirini kullanan Canikli, “Faiz oranlarını yüzde 85’e çıkardığınızda yatırım durur. Bu üzere durumlarda firmalar dahi paralarını, fonlarını yatırıma değil faize aktarır, şirketlerin faaliyet dışı gelirleri artar” dedi.
Yüzde 85 faiz verildiğinde yatırımın sıfırlanacağını, tarumar olacağını belirten Canikli, “Yalnızca bu değil, vatandaş bile tüketimi bırakır, parasını faize yatırır hasebiyle talep de düşer. Yatırım niyet istihdam düşer, beşerler işlerini kaybeder. Biz bunları geçmişte gördük. Bu türlü bir siyasetin kaçınılmaz sonucu bu ancak o denli görüyoruz ki takım oluşturuluyor hatta Sayın Kılıçdaroğlu, ‘Londra’dan pak para getireceğim.’ dedi. Bunun çevirisi şu; oradaki pak paracılar hiç kimseyi kara kaşı, kara gözü için ‘Gelsinler de şunları pak paraya boğalım’ diye beklemiyorlar. Pak paracılar size bir adres gösterecek, o adrese gitmeden, uğramadan size para mara göndermezler. Adres: IMF. IMF’ye gideceksiniz, imzalayacaksınız” diye konuştu.