Bakan Nebati, Erdoğan’ın 20 Aralık 2021’de açıkladığı ve bir yılını geride bırakan KKM uygulamalarının piyasalara tesirlerine ait AA’ya değerlendirmede bulundu, gelecek yıla ait amaçlarını ve öngörülerini anlattı.
Geçen yılın son aylarında döviz kurlarında piyasa gerçekliğiyle bağdaşmayan sıhhatsiz fiyat oluşumları ve dalgalanmalar gözlemlendiğini belirten Nebati, “Finansal istikrarı tehdit eder boyuta ulaşan bu gelişmelerin önüne geçmek hedefiyle Aralık 2021’de KKM uygulamasını devreye aldık. Bu uygulamayla tasarruflarını Türk lirası cinsi hesaplarda pahalandıran vatandaşlarımızın döviz kurundaki değişimlerden olumsuz etkilenmelerini önlemek ve finansal sistemimize inançlarını pekiştirmeyi amaçladık. Global ve bölgesel zorlukların kıymetli ölçüde arttığı 2022 yılında KKM uygulaması, finansal istikrarın güçlendirilmesine, Döviz talebinin sonlandırılmasına ve Türk lirası mevduatın vadesinin uzamasına kıymetli katkılar sağladı. Uygulama tıpkı vakitte makroekonomik dengelerimize de olumlu katkı yaptı ve ekonomik aktivitenin sağlam temeller üzerinde büyümesinde kıymetli rol oynadı.” dedi.
‘KRONİK SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNE İMKAN SAĞLIYOR’
Nebati başta KKM olmak üzere Aralık 2021’den itibaren devreye alınan enstrümanların ve önlemlerin finansal istikrarın sürdürülmesinde aktif bir rol oynadığını belirtti. Rusya-Ukrayna Savaşı’na ve Fed’in faiz artırımlarına karşın KKM’nin de katkısıyla döviz talebinin önüne geçildiğini kaydeden Bakan “Böylece döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduatlardaki hissesi 21 puan azaldı. Bize geçmişte çarçabuk dayatılan faiz siyasetlerine karşı güçlü ve kararlı duruşumuz, yalnızca ülkemizin makroekonomik göstergelerine olumlu yansımakla kalmıyor, birebir vakitte kronik sorunların çözülmesine de imkan sağlıyor.” diye konuştu.
‘MALİYETİNİ ŞEFFAFLIKLA PAYLAŞMAYA DEVAM EDİYORUZ’
“KKM’nin Hazineye ve Merkez Bankasına maliyeti tenkitlere husus oluyor. Bu kapsamda ne kadarlık bütçe ayrıldı?” sorusuna Nebati şu cevabı verdi; “Biz bu enstrümanı, başta finansal istikrarımızı tehdit eder boyuta yükselen döviz kuru oynaklıkları olmak üzere, global iktisatta artan belirsizlik ortamı ve salgın sonrası periyotta arz kısıtlarının körüklediği maliyet enflasyonu üzere iktisadımızı tehdit eden birçok faktörün tesirli olduğu kuvvetli bir devirde uygulamaya aldık. Tüm dünya yükselen enflasyon, faiz ve kur kısır döngüsü sonucunda süratle resesyona gerçek sürüklenirken bu uygulamanın da katkısıyla ekonomik açmazın ötesine geçerek enflasyonla çabamızı istihdamı artırarak insan odaklı bir yaklaşımla sürdürüyoruz. Bu sene 91,6 milyar lira takviye ödemesi gerçekleştirilen KKM’nin maliyetini şeffaflıkla paylaşmaya devam ediyoruz. Hudutlu maliyetine kıyasla öngörülebilirliğin artmasına ve enflasyonda düşüş eğiliminin hızlanmasına dayanak olan KKM’nin maliyetinin ilerleyen devirde de sonlu kalacağını öngörüyoruz.”
‘TÜRK LİRASINDA İSTİKRARLI DURUŞ SAĞLADIK’
Nebati Türkiye İktisat Modeli çerçevesinde enflasyonla uğraşta, üretim kapasitesinin azalması ve istihdam kayıplarının artması üzere risklerin iktisat açısından tehdit oluşturmasına fırsat vermeksizin kalıcı fiyat istikrarını tesis etmeye yönelik siyasetleri tercih ettiklerini söyledi. Nebati “Faiz artışları olsaydı, yatırımlar ertelenecek, istihdam daralacak, üretim azalacak ve ülkemizin potansiyeli topyekun sınırlanmış olacaktı. Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla ülkemizi büyütecek modelimiz kapsamında ihracatımızın katma pahasını ve üretimin bilgi, teknoloji ve inovasyon yükünü artıracak yatırımlara sürat kesmeden devam ediyor ve istihdamı artıran üretim faaliyetlerini destekliyoruz. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını almaya başladık. Kasım ayında enflasyonda zirve noktayı geçerek, düşüş eğilimine girdiğimizi görüyoruz. Bu düşüşte milletlerarası emtia fiyatlarındaki gerileme ve global şartlardaki hudutlu düzgünleşme elbette tesirli oldu lakin bu gerilemede, proaktif bir yaklaşımla hayata geçirdiğimiz önlemlerin, model kapsamında uygulamaya aldığımız KKM’nin ve atılan öteki adımlarla Türk liramızda sağladığımız istikrarlı duruşun tesiri çok açık biçimde görülebilmektedir.” halinde yorum yaptı.
Modelin olumlu tesirlerini yalnızca enflasyondaki düşüş trendinin başlamasıyla değil, büyüme datalarında de gördüklerini kaydeden Bakan “Makine ve teçhizat yatırımlarımız son 12 çeyrektir kesintisiz büyüyor. Toplam 31 milyonu aşan istihdam sayımız da tekrar tarihi yüksek düzeylerde. İhracatımız her ay yeni bir rekor kırarken ülkemizin dünya ticaret hacmi içindeki hissesi yüzde 1’i aştı. Sanayi ve turizm üzere döviz getirici üretken bölümlerimiz Cumhuriyet tarihimizde hiç olmadığı kadar güçlendi. Turizm dalımızın dünya turizminden aldığı hisse tarihi yüksek düzeylerde seyrediyor. Önümüzdeki periyotta modelimizin katkısıyla “Türkiye Yüzyılı” vizyonumuza yakışır biçimde ülkemizi önde gelen global finans, sanayi ve ticaret merkezlerinden biri haline getireceğiz.” dedi.
Bakan enflasyonda gelecek devirde önemli düşüşler olacağını kaydederek şunları söyledi; “Salgın sonrasında enflasyon tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkilemiş ve tarihi doruklara ulaşmıştır. Ülkemizde enflasyonun temel belirleyicilerinden biri döviz kuru. Geçtiğimiz yıl döviz kurunda piyasa gerçekleriyle uyuşmayan artışlar görülmüştür. KKM öncesinde ekonomimiz hakkında felaket senaryoları yazılırken KKM’nin de katkısıyla sağlanan istikrarla birlikte tüm görünüm değişti. Kurlarda seyrin istikrar kazanmasıyla enflasyonun daha da hızlanmasının önüne geçtik, hatta düşüş trendine girmesini sağladık. Döviz kurundaki oynaklığın azalması, emtia fiyatlarının olağanlaşması ve Türk lirasına inancın artmasıyla birlikte önümüzdeki periyotta enflasyonda önemli düşüşlerin yaşanacağından kimsenin kuşkusu olmasın.”
Önümüzdeki periyotta de yabancı yatırımcıların dış borçlanma süreçlerine olan ağır ilgisinin artarak devam etmesini beklediklerini belirten Nebati şu açıklamayı yaptı; “Göreve gelmemi müteakip, gerek ikili görüşmeler gerek IMF-Dünya Bankası, G20 ve OECD toplantıları üzere çok taraflı platformlar vesilesiyle çok sayıda mevkidaşım ve memleketler arası yatırımcı, iş adamı, fon yöneticisiyle görüşmelerim oldu. Bu görüşmelerde global salgın sonrası devirde ortaya çıkacak ekonomik fırsatları en uygun halde değerlendirebilmek ve ülkemizin cari açık meselesini kalıcı bir formda sona erdirmek hedefiyle ortaya koyduğumuz yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayalı Türkiye İktisat Modeli’mizi muhataplarıma etraflıca aktardım.
Modelimiz, Türkiye’nin iktisadi yapısını ve dinamiklerini bütünüyle dikkate alan bir model. Bu model, güçlü ekonomik temelleri, gelişmiş altyapısı, eğitimli ve genç insan kaynağıyla vatandaşlarımızı “Türkiye Yüzyılı”nda daha ileri bir refah seviyesine ulaştırma maksadına odaklanmıştır. Muhataplarımıza, Türkiye’ye güvenen ve yatırım yapanların bizimle birlikte kazanacaklarını anlattık. Aldığımız geri dönüşler çok olumlu. Ülkemize ve modelimize inanç artarak devam ediyor. Önümüzdeki yıl, modelimizin çıktıları ekonomimizin her alanında daha görünür ve hissedilir hale gelecek ve yabancı heyetlerle temaslarımızda Türkiye İktisat Modeli’nin sonuçlarını aktarmaya devam edeceğiz.
2022 yılı dış borçlanma tarafında milletlerarası finansal piyasalarda epeyce şiddetli geçen bir yıl oldu. Global tahvil piyasalarından, yılbaşından bu yana yaklaşık 85 milyar dolarlık çıkış yaşanırken gelişmekte olan ülkelerin memleketler arası sermaye piyasalarındaki ihraç meblağı da yarı yarıya azaldı.
‘YABANCILARIN DIŞ BORÇLANMA SÜREÇLERİMİZE İLGİSİ DEVAM EDECEK’
Böylesi şiddetli bir ortamda, Bakanlığımız sene başında duyurduğu halde 11 milyar dolar meblağında dış borçlanma süreci gerçekleştirerek dış finansmana erişim kabiliyetimizin ne kadar yüksek olduğunu gösterdi. Önümüzdeki periyotta de yabancı yatırımcıların dış borçlanma süreçlerimize olan ağır ilgisinin artarak devam etmesini bekliyoruz. Dış borçlanma tarafında yatırımcı tabanımızı genişletirken piyasa ve eser çeşitlendirmesine gitmeye özel değer veriyoruz. Milletlerarası yatırımcılar, güçlü ve istikrarlı büyümesi, kayda paha oranda istihdam artışı, canlılığını sürdüren yatırım iştahı ve olumlu seyrini koruyan ihracat görünümüyle Türkiye’nin sunduğu imkanların ve potansiyelin ziyadesiyle farkındalar. Önümüzdeki devirde de Türkiye’nin ihraç ettiği yeni enstrümanlara güçlü talep göstereceklerini öngörüyoruz.” (EKONOMİ SERVİSİ)