İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, genç bir bayanın gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesi üzerine başlayan ve ülkede onlarca kişinin vefatına yol açan şovlara ait, “Eleştiri ve protesto ile karışıklık ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Karışıklık ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Reisi, İran devlet televizyonunda canlı yayınlanan programda Mahsa Emini’nin vefatından sonra 12 gündür ülkeyi tesiri altına alan protesto dalgasını ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri kıymetlendirdi.
Mahsa Emini’nin vefatının herkesi üzdüğünü ve olayın yargıya intikal ettiğini belirten Reisi, Emini hastaneye kaldırıldığında Semerkant’ta bulunduğunu ve hadisenin soruşturulması için yetkililere talimat verdiğini söyledi.
Emini’nin vefat haberini aldığında ise ailesini arayarak, başsağlığı dilediğini aktaran Reisi, “Bunun benim ve her İranlı için acı bir haber olduğunu ve hususun takipçisi olacağımı kendilerine söyledim. Hususun takipçisi olmak bizim görevimiz, prensibimiz şeffaflık ve adaletin uygulanmasıdır.” sözlerini kullandı.
“MUHALİF GÖRÜŞLER İÇİN PLATFORM SAĞLAMALIYIZ”
Hadisenin isimli tıp tarafından incelendiğini ve sonuncu raporun birkaç gün içinde açıklanmasını beklediklerini söyleyen Reisi, “Kurumlar tarafından ön raporlar verildi fakat kesin görüş şimdi sunulmadı ve elbette en son görüşün yargı sistemi tarafından verilmesi gerekiyor. İsimli Tıp Kurumu, mevzuyu inceleyip görüşünü açıklayacak biz de bu kurumun kesin raporunu bekliyoruz.” diye konuştu.
Ülkede 2005’ten bu yana vazife yapan ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri de kıymetlendiren Reisi, şunları kaydetti:
“Bu süreçte kolluk güçlerinin usulüne ait medyada, gazetelerde ve kamuoyunda yorumlar yapıldı. Teklifler ve tenkitler var. Ne bu tartışma ne de bir kanun ve kararın genel uygulaması konusunda olumlu ve olumsuz görüşlerin lisana getirilmesinden korkmalı.
Farklı görüşler alınmalı ve söz edilmelidir. Bunun uygulanma prosedürünün yanlış olduğu düşünülüyorsa ve yeni fikirler varsa bu yeni görüşler tartışılıp uygulanabilir. Pahalar değiştirilemez lakin kanunun uygulanma formu tartışılabilir.”
İran Cumhurbaşkanı, İrşad devriyesinin uygulamalarının yine gözden geçirilip geçirilmeyeceğine dair soruya da “Yasanın uygulanmasında en uygun yollar dikkate alınmalıdır. Muhalif görüşler için platform sağlamalıyız. Hükümet bu görüştedir.” dedi.
Ülkede ölümlere yol açan protestolardaki şiddet hareketlerini “düşmanların komploları” olarak niteleyen Reisi, “Tartışma, tenkit ve hatta birtakım problemler hakkında protestolar yanlış değildir. Tenkit ve protesto ile kaos ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Kaos ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” tabirlerini kullandı.
NÜKLEER MUTABAKATLA İLGİLİ GÖRÜŞMEKER
Nükleer mutabakata ait de değerlendirmelerde bulunan Reisi, geçen haftaki New York ziyareti sırasında Avrupalı başkanlarla görüşmelerinde ülkesinin mutabakata dönüş için güçlü teminatlar istediğini bir defa daha vurguladığını söyledi.
Avrupa ülkelerinin ABD karşısında bağımsız hareket edemediğini tabir eden Reisi, “Sayın (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron ile yaptığım görüşmede nükleer müzakereler konusu gündeme geldi. Adil bir muahede istediğimizi vurguladık. Kendisi ABD’nin muahededen tek taraflı çekilmesinden sonra Avrupalıların taahhütlerini yerine getirmediğini de kabul etti.” dedi.
İRAN’DAKİ PROTESTOLAR
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Emini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentindeki cenaze merasimi sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde şovlar başlamıştı.
İran devlet televizyonu, 24 Eylül’de gayriresmi sayılara nazaran, şiddete dönüşen şovlar sırasında ortalarında güvenlik güçlerinin de olduğu 41 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. Yetkililer şimdi şovlardaki can kayıplarıyla ilgili kesin bilgi paylaşmadı. (AA)