Günümüzde koronavirüs salgını ile boğuşan insanoğlu daha evvelce de birçok hastalıkla boğuşmak zorunda kaldı. Bunlar ortasında en yıkıcısı ise 1347-1351 yılları ortasında Avrupa’da doruğa ulaşan ve Kuzey Afrika’da 75-200 milyon kadar insanın vefatına yol açtığı düşünülen kara veba oldu. Bilim insanları, kara vebanın kaynağı ve gizemine ait çok değerli tespitler gerçekleştirdi.
KAYNAĞI BİR TÜRLÜ BULUNAMADI
The Guardian’da yer alan habere nazaran kara vefat olarak da isimlendirilen virüs, ticaret yollarına yayılarak kıtaları sardığında on milyonlarca insan öldü. Salgının kaynağını ortaya çıkarmak için ağır gayretlere karşın, kesin delillerin olmaması neden ve nasıl çıktığı sorularını cevapsız bıraktı.
VEBANININ ATASINI BULDULAR
Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Prof. Johannes Krause,”Yalnızca Kara Ölüm’ün atasını değil, bugün dünyada dolaşan veba tiplerinin birçoklarının atasını da bulduk.” dedi. İskoçya’daki Stirling Üniversitesi bilim insanı Philip Slavin ise, “Kara Ölüm’ün kökeni hakkındaki asırlık tartışmaları sona erdirmeyi başardık” dedi. Salgının kaynağına ait yapılan araştırmalardan sonuncusu Nature mecmuasında yayımlandı.
700 YILLIK MEZARLAR KAZILDI
Slavin, Kırgızistan’ın kuzeyinde 1338-39 yıllarında ani ölümlerin anlatıldığı 1890 tarihli bir çalışmada ip ucu yakaladıklarını söyledi. Kara Veba’dan 7-8 yıl öncesine dair anlatının peşine düşen Slavin, antik DNA’ları inceleyen uzmanlardan oluşan bir takım kurarak bölgeye gitti.
Bakterinin genomunun tam tahlili, sekiz yıl sonra Avrupa’da Kara Mevt’e neden olan çeşidin direkt atası olduğunu ve sonuç olarak, muhtemelen bir sonraki kıtadaki nüfusun yarısından fazlasının vefat nedeni olduğunu buldu. Bilim insanları, suşun yaşayan en yakın akrabasının tıpkı bölgedeki kemirgenlerde bulunduğunu söyledi.
DAHA AZ TEMAS, VEFAT ORANINI AZALTTI
İnsanlara hala hıyarcıklı veba bulaşmış olsa da, daha düzgün hijyen ve enfeksiyonu insanlara bulaştırabilen sıçan pireleriyle daha az temas, daha fazla ölümcül veba salgınlarını önledi.