Türkiye’nin petrol yatakları konusunda epeyce varlıklı olan Güneydoğu Anadolu’da son periyotlarda gündeme gelen ve yaklaşık 50 yıl evvel beton ile kapatılan alanlarda petrol umudu yeşerdi.
Türkiye’de son devirlerde petrol, petrol üzere yakıt kaynaklarının bulunması için yürütülen ağır çalışmalarda arka arda gelen muştular ile Adıyaman, Batman ve Diyarbakır, Siirt, Şanlıurfa ve Mardin üzere petrol yataklarının bulunduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yeni rezerv heyecanı yaşanıyor. Şanlıurfa ve Diyarbakır’da son yıllarda yeni açılan petrol kuyuları ve Adana Ceyhan’daki üstü betonla kapatılan kuyudan petrol tespit etmesi üzerine umutlanan bölge halkı, tüm Anadolu’da yine araştırma çalışması yürütülerek bölgedeki petrol yataklarının tespit edilmesini istiyor.
ŞANLIURFA’DA HER GÜN 20-30 TANKER TAŞINIYOR
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde bölge halkı yaklaşık yarım asırdır yürütülen petrol arama ve kuyu açma çalışmalarında Fırat Havzası olarak da tabir edilen Şanlıurfa, Diyarbakır, Adıyaman üçgeninde bulunan yaklaşık 300 kuyudan petrol çıkarıldığını ileri sürerken günlük yaklaşık 20-30 tanker ham petrolün rafinerilerde işlenmek üzer Hatay’a taşındığını belirtiyor. Bölge genelinde 50-60 adet üstü beton ile kapatılan kuyu bulunduğunu da söyleyerek, bu kuyularında etkin hale geçirilmesini beklediklerini kaydetti.
GAZİANTEP, ADIYAMAN ÇİZGİSİNDE 4 KUYU
Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO) şirketinin 1986 yılında Gaziantep ve Adıyaman’da yürüttüğü arama faaliyetlerinde çalıştığını belirten Gaziantepli Ahmet Ateşli, Gaziantep’in Araban ilçesi ile Adıyaman’ın Besni ortasında bulunan 4 farklı noktada petrol bulunduğunu ve kâfi düzeyde olmadığı gerekçesiyle üzerinin beton ile kapatıldığını kaydetti. Adana’nın Ceyhan ilçesinde yıllar evvel kapatılan kuyularda 1 milyar dolar bedelinde petrol rezervi keşfedilmesi ile heyecanlandığını anlatan Ateşli, Gaziantep ve Adıyaman’da yürüttüğü petrol arama çalışmaları sırasında önemli rezervler keşfedildiğini vurguladı. TPAO’nun 1986 yılındaki çalışmalarında emekçi olarak vazife yaptığını paylaşan Ateşli, “Bizim petrol bulduğumuz yerlerin üzeri kapatıldı. Hiçbir çalışma yapılmadı. Biz oradaki rezervlerin çıkarılarak Türkiye’ye kazandırılmasını bekliyorduk. Araban’daki çalışmalarda yerden petrol çıktığını gözlerimle gördüm. Şarıl şarıl petrol aktı. Oranın üstü de kapatıldı. Kahta’nın karşısında bin 500 metre yükseklikte bir noktada daha bulduk. Hiçbir çalışma yürütülmedi. Hatta çalışmalardan sonra bize ikramiye verildi. Biz neden ikramiye verildiğini sorduğumuzda çalışmalarda petrol bulunmasından ötürü ikramiye verdiklerini söylediler” ifadelerini kullandı.
“BULUNAN REZERVLER BETONLA KAPATILDI”
Kendisinin katıldığı çalışmaların üzerinden 35 yıl geçmesine karşın tek bir adımın atılmadığını kelamlarına ekleyen Ateşli, “Bulduğumuz yerlerin hepsinin üstü kapatıldı. Buradan bütün yetkililere sesleniyorum. Hatta benim birinci SGK teşebbüs TPAO üzerinden oldu. O devir verdikleri SGK kayıt dokümanını hala saklarım. Başımızdaki Türkiye düşmanı rezervleri kapattı. Her kapatılan yer için ‘Burada bir şey yok’ diyorlardı. Nasıl bir şey yok. Hepsinin üzeri betonla kapatıldı. Adana’da yaşanan durumun birebiri bu bölgeler içinde olabilir. Esasen arama yaptığımız bölgelerin kayıtları hala duruyordur. TPAO tekrardan bu noktalara bakmalı” dedi.
’’CEYHAN İLE HEYECANLANDIK’
Araban’da 1990’lı yıllarda petrol arandığını ve aramalarına çalışmalarına şahit olduğunu söyleyen Erol Sülüker, ’’Adana Ceyhan’da bulunan petrol ile heyecanlandık, gururlandık. Burada yine araştırma yapılıp, bu kuyuların faal hale geçirilmesini istek ediyoruz’’ diye konuştu.
“BÖLGENİN TOPRAK YAPISI FARKLI”
Yıllar sonra bölgeyi ziyaret eden 2001- 2007 yılları ortasında Malatya Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü vazifesinde bulunan daha sonra ise emekli olan 69 yaşındaki Ilıcak Mahallesi sakinlerinden Abuzer Aslan öğrencilik yıllarında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü tarafından bölgede petrol araması yapıldığını belirterek ,”55 yıl sonra buraya geldim yeni bir çalışmanın yapılması ülkemize bu dertli devirde bir kaynak olacaktır” ifadelerini kullandı.
“KUYUDAN ÇIKAN SU AKTIĞI GÜZERGAHTA SİYAH LEKE BIRAKIYORDU”
Öğrencilik yıllarında bölgede bir müddet emekçi olarak çalıştığını kaydeden Aslan,“1967 yılında lise birinci sınıfta öğrenci idim. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü Sivri denilen bölgede petrol arama çalışması yaptı. Bu ortada 50 gün çalıştım. Bir iki yıl çalışma yapıldıktan sonra su çıktığını ve petrol bulamadıklarını söyleyerek kuyuları kapattılar. Burada çıkan suda petrol katkısının olduğunu güzergahında siyah bir leke bıraktığını kendi gözlerimle gördüm” biçiminde konuştu.
“AZDA OLSA DOĞAL GAZ BULUNDU”
Emekli eğitimci ve yönetimci bölgede toprağı bulunan Ilıcak Mahallesi sakinlerinden 70 yaşındaki Necati Aladağ ise bölgede yapılan çalışmalarda az da olsa doğal gaz bulunduğunu argüman ederek, “1970 yıllarında, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü Sivri denilen bölgede sondaj çalışmalarına başlandı. Bir müddet yapılan araştırmalarda petrol bulunmadığı kelam konusu edilerek çalışmalara son verildi. Yapılan sondaj çalışmalarında çok az da olsa bir doğalgaz rezervine rastlandığı ve büyük bir suyun çıktığı akan suyun siyah bir renk aldığını duyanlardanız” formunda konuştu.