Projesi devam eden Ankara Etlik Kent Hastanesi’nin açılmasıyla Başkent’te 5 kamu hastanesi kapanacak. Projenin başlangıcında sıhhat hizmeti sonlandırılan ve birleştirilen hastanelerle birlikte kapanan hastane sayısı ise 8’e yükselecek. Bölge hastanelerinin kapatılmasının en fazla fakir kesiti etkilediğine dikkat çeken Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası (SES) Ankara Şube Eş Lideri Kubilay Yalçınkaya, “Ankara’da çok fazla özel hastane yoğunluğu var. Kamu hastaneleri fakir halka hizmet ediyor. Etlik Kent Hastanesi’nin açılmasıyla kamu hastanesi 31’e düşecek. Türkiye genelinde hastanelerin yüzde 37’si özelken; Ankara vilayetinde yüzde 45’i özel” diye konuştu.
SES Ankara Şube Eş Lideri Kubilay Yalçınkaya, Etlik Kent Hastanesi’nin açılmasıyla birlikte Başkent’te sıhhat hizmetinde yaşanacak sorunları ANKA Haber Ajansı’na kıymetlendirdi. Yalçınkaya, şu görüşleri lisana getirdi:
“CİDDİ MANADA KAOS YARATACAK”
“Özellikle AKP’nin iktidar olması ile Cumhurbaşkanı’nın da hayalindeki bir proje lakin maalesef uygulama hayatına 2010’dan sonra geçti. Süratli bir biçimde geçti. Şu ana kadar Türkiye genelinde 13 tane kent hastanesi var. Bizim kamu-özel iştiraki metoduyla yapılan 13 kent hastanesi var. 5 tanesi de önümüzdeki yıllar itibariyle hizmete girecek. Yani kent hastaneleri toplamda 18’i bulacak. Cumhurbaşkanlığı planlaması çerçevesinde de bu esasen tabir edilmişti daha evvel. Ankara’daki ikinci kent hastanesi olacak Etlik Kent Hastanesi. İki yıl evvel Ankara Bilkent Şehir Hastanesi hizmete açılmıştı. Artık açıkçası, biz Ankara için sıhhat hizmetlerinin son çivisi olarak kıymetlendiriyoruz Etlik Kent Hastanesi’ni. Önemli manada kaos yaratacak. Zira Bilkent Şehir Hastanesi örneği var önümüzde ve Ankara’da sıhhat hizmetlerine sıkıntılar yarattı Bilkent Şehir Hastanesi.
“KAPANACAK HASTANELER FAKİR HALKIN YAŞADIĞI BÖLGEDE”
Gerek kentin dışında olması nedeniyle gerekse açılması esnasında kapatılan kamu hastaneleriyle bir arada pandemide bu sorun daha da görünür oldu. Biz o yüzden sıhhat meslek örgütleri bilhassa kent hastanesinin açılması sürecinde mevcut kamu hastanelerinin kapatılmaması, Etlik Kent Hastanesi’nin de açılmaması kapsamında çaba veriyoruz. Bunu şu manada veriyoruz, Etlik Kent Hastanesi ile kapanması planlanan Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi, Etlik Zübeyde Bayan Sıhhati Hastanesi, Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ulucanlar Göz Hastanesi hakikaten fakir halkın yaşadığı bölgede yayılmış hastaneler ve fakir halkın ulaşılabilir sıhhat hizmetine erişimini sağlıyor bu hastaneler. Kentin çeşitli noktalarına yayılmış bu hastaneleri kapatıp kentin bir noktasında, ulaşımı dertli olan bir noktasına kent hastanelerinde hastaları toplamak, vatandaşları buraya yönlendirmek nitekim halkımızın sıhhat hizmetlerine erişimini engelleyecek, önemli manada kaos yaratacak.
“GEREKLİ YATIRIMLARI ALMADIĞI İÇİN HİZMETİ VEREMEDİ”
Etlik Kent Hastanesi açılma sürecinde bile mevcut kamu hastanelerini kapanmasına neden oldu. Şöyle ki, Etlik Kent Hastanesi’nin üretimi süren yerde Etlik İhtisas Hastanesi vardı; bu hastane, kent hastanesi açılacak diye kapandı. Pandemide hadiselerin azalması ile birlikte vilayetimizdeki iki kamu hastanesi birleşme ismi altında kapandı. Bu hastaneler, aslında Etlik Kent Hastanesi’ne nispeten yakın, Etlik Kent Hastanesi’nin hasta yükünü alacak derdi ile birleşme nedeniyle kapandı. Bu hastaneler, Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Gazi Mustafa Kemal Devlet Hastanesi. Bu hastanelerden bir tanesi serotonin hastanesiydi, bir tanesi meslek hastalıkları hastanesi ile birleştirilme ismiyle kapandı. Mevcut haliyle açılmasından sonrası da beş kamu hastanesi kapanacak. Önemli bir kaos. Dediğimiz üzere, bu hastanelerin aslında Etlik Kent Hastanesi’nin açılması sürecinde gerekli yatırımların yapılmaması nedeniyle sıhhat hizmetlerinin niteliğinde önemli bir sorun yaşandı. Şöyle ki, Etlik Kent Hastanesi’nin 2013 yılında temeli atıldı. O periyodun Başbakanı, şimdiki Cumhurbaşkanımız müteahhitte dönüp, ‘bu hastane ne kadar müddette açılacak’ demişti. ‘42 ay’ demişti o müteahhit tarafından. Cumhurbaşkanı çok olduğunu tabir etti ve 30 ayda projenin tamamlanmasını istemişti. Şu an geldiğimiz süreçte, üzerinden 104 ay geçti ve bu kent hastanesi açılmadı. Bu kent hastanesinin açılmasının, kamu hastanelerine verilecek ziyandan yanında bir de açılması sürecinde kapanacak diye mevcut hastanelere kamu yatırımı yapılmadı. Bu beş hastane, kamu yatırımından yararlanmadı; hem hizmet kalitesinde önemli düşünce yaşandı hem de halkın önemli manada sıhhate erişiminde önemli sıkıntılar yaşandı. Örneğin bundan 5-6 ay evvel Sami Ulus Bayan Doğum, Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi gerekli yatırımları almadığı için iki üç gün boyunca poliklinik hizmeti veremedi, bilgi alt yapı sisteminde oluşan ziyan nedeniyle.
“BU KAPANACAK BEŞ HASTANENİN TOPLAM YATAK SAYISI 2 BİN 200 CİVARINDA”
Bu kapanacak beş hastanenin toplam yatak sayısı 2 bin 200 civarında. Çabucak çabucak vilayetimizdeki kamu hastaneleri içerisindeki yataklarına oranı yüzde 20’ye tekabül ediyor. Vilayetimizde yaklaşık ayaktan müracaatların yüzde 27’sini karşılıyor bu beş hastane. Hem eğitim misyonu olan bu hastaneler hem de hizmet manasında bu kadar yükü çeken hastaneler, kapatıp bu hastanelerin öbür bir merkeze toplanması önemli manada kamu ziyanı olarak düşünüyoruz. Kent hastaneleri, sıhhate ayrılan bütçeleri hortumluyor. Şu anda ülkemizde 13 kent hastanelerinin 2022 yılı itibariyle bütçe biliyorsunuz 21.6 milyardı. Sıhhat Bakanlığı’nın bütçesinin içerisinde yüzde 19’lara tekabül ediyordu. Geçen haftalar içerisinde ek bütçe görüşmeleri yapıldı. Ek bütçe kapsamında kent hastanelerinin bütçesi de artırıldı. Yüzde 20’ye yakın bütçede artış yapıldı ve 4,2 milyarlık ek ödeme gerçekleşti Kent Hastaneleri’ne. Kamu üniversite hastanelerinde önemli bir kriz yaşanıyor. 2022 yılında geçen hafta görüşülen bütçe kapsamında kent hastanelerine kullanım bedeline 3,6 milyarlık bütçe ayrılmış, hizmet bedeline de ekstradan 700 milyonluk bütçe ayrılmış. Bu hastaneler ek bütçe kapsamında 3,6 milyara bağlanırken, 127 tane YÖK’e bağlı üniversitelere ayrılan kaynak 8,2 milyar. Bu önemli bir kaos oluşturacak bu durumda. Beş kent hastanesi açılacak Etlik Kent Hastanesi ile bunlar çabucak hemen bütçede yükü yüzde 39 artıracak. Yüzde 19, yüzde 20’lerde bütçesi olan kent hastanelerin bu beş kent hastanesinin açılması ile bütçedeki hissesi yüzde 26’lara çıkacak. Hem sıhhat bütçesine ziyan veriyor, münasebetiyle halkın daha fazla katkı iştirak hissesi ödeme kapsamından çıkarılan ilaçlar, tedavi kapsamından çıkarılan tedavi sistemleri daha fazla iştirak hissesi daha fazla GSS primleri üzere ödemeler fakir halkımıza yansıyor.
“KAMU HASTANELERİ DÜŞÜK VE KAMU HASTANELERİ FAKİR HALKA HİZMET EDİYOR”
Bu kent iki tane kent hastanesini kaldıramaz. Evet, Ankara Türkiye genelinde hastalara hizmet veren bir ilimiz lakin şöyle de bir boyutu var. Ankara’da çok fazla özel hastane yoğunluğu var. Kamu hastaneleri düşük ve kamu hastaneleri fakir halka hizmet ediyor. Bu Etlik Kent Hastanesi’nin açılmasıyla kamu hastanesi 31’e düşecek. Türkiye genelinde hastanelerin yüzde 37’si özelken; Ankara vilayetinde yüzde 45’i özel. Türkiye genelinde hastanelerin yüzde 59’u Sıhhat Bakanlığı’na bağlıyken; Ankara’da yüzde 42. Esasen Ankara’da Türkiye genelinin altında bir kamu hastanesi sayısı var. Siz mevcut kamu hastanelerini kapatarak aslında halkı kentin geneline yayılmış özel hastanelere mahkûm bırakıyorsunuz. Ekonomik gücü mümkün olmayan halkımızın da sıhhate erişiminde kahır yaratıyorsunuz. Bugün artan ulaşım artırımlarını da düşündüğünüzde Sami Ulus bölgesinde, Altındağ bölgesinde oturan fakir halkın kent hastanesine gitmesi için iki araç kullanması gerekiyor. İki kişinin gittiğini düşünsek önemli bir maliyet. Bu kişinin hasta doğumuna, ameliyata gittiğini düşündüğümüzde; önemli manada sıhhate erişiminin maliyet açısında yük olacağını görmek gerekiyor. Baktığımızda Etlik Kent Hastanesi, kapanan 7 hastaneye nazaran daha az kapasitede hastayı karşılıyor. En önemli nedenlerden bir tanesi merkezileşmiş sıhhat alt yapısının oraya taşınması ve ulaşılabilirlik sorunu.
“ŞEHİR HASTANELERİ KAPSAMINDA HASTA TAAHHÜDÜNÜZ YOK ANCAK HİZMET ÖLÇÜSÜ TAAHHÜTLERİNİZ VAR”
Kentin sıhhat alt yapısını da dönüştürüyor. Bir sabah kalktığınızda bu ilin 2005 yılında açılmış kamu hastanesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi ulu şöhretli hizmete girdi. 15 yıllık bir hastane birleşme ismi altında kapatıldı. Kapatılmasının temel sebebi hasta yokluğu değil; bu hastane Keçiören bölgesinin en büyük eğitim ve araştırma hastanelerinden bir tanesi. Bu hastane açık kalırsa Etlik Kent Hastanesi’nde taahhüt edilen hasta sayısı gitmeyecek. Sıhhat Bakanı şunu söz ediyor: ‘Bizim hasta taahhüdümüz yok.’ Evet, sizin kent hastaneleri kapsamında hasta taahhüdünüz yok ancak sizin hizmet ölçüsü taahhütleriniz var. Siz yüzde 70’lik doluluğa denk gelen taahhütleriniz var.
“GÜLHANE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DEDİĞİMİZ HASTANE DE KAPANMA RİSKİ İLE KARŞI KARŞIYA”
En büyük risk Gülhane Eğitim ve Araştırma için de var. Bugün Cumhurbaşkanlığı’na ve Sıhhat Bakanlığı’na sorduğunuzda çok açık bir biçimde söz etmiyorlar lakin kent hastanesi açıldığı takdirde çabucak yanındaki Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi dediğimiz hastane de kapanma riski ile karşı karşıya. Kapanma derken topyekün bir kapanmadan bahsetmiyoruz ancak hizmetin daraltılması kelam konusu olabilir. Nasıl olabilir? Askeri işçiye daraltılmış bir hizmet sunma modeline dönüşebilir tekrar. Sıhhat bürokrasisi tarafından tabir ediliyor. Muhtemelen bu uygulanacak. Gülhane tüm nüfusa hizmet vermesinden vazgeçilecek yalnızca eski yolda olduğu üzere askeri çalışana hizmet verme üzere durumu doğabilir. Zira Etlik Kent Hastanesi açıldığında işletmecileri çabucak yanındaki Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ni bu kapasitede hizmet vermesini istemeyeceklerdir.
“GELDİĞİMİZ NOKTA DA HAZİRAN AYINDA 4.2 MİLYAR LİRA KAYNAK AYIRMA DURUMUNDA KALIYORSUN”
Bir tane Bilkent Şehir hastanesi açıldı; 7 tane kamu hastanesi kapatıldı. Bir Etlik Kent Hastanesi açılacak bunlara ait üç tane kamu hastanesi şu ana kadar kapatıldı, beş adedinin de kapatılacağı hepimiz tarafından biliniyor. İktidarın sıhhate yönelik siyasetleri sıhhati temele alan siyasetler değil; rantı, gerek oy rantı, iktidarı tekrar var etme rantı gerekse sermaye artırımı manasında rant olarak görüldüğü için bunlar sıhhat siyasetleri değil. İktidar sıhhat alanında bir oy rantı olarak görmenin yanında bir sermaye transferi aracı olarak da görüyor. Önemli bir meblağ. Bugün kent hastanelerine 21,6 milyar ocak ayında bütçe ayırmışsın, geldiğimiz nokta da haziran ayında 4.2 milyar lira kaynak ayırma durumunda kalıyorsun. Yani, bütçenin yüzde 19’unu ayırmışsınız, ek bütçe yapmışsınız yüzde 12’sini kent hastanelerine ayırmışsınız. Kent hastaneleri krize mi girdi? Ek bütçe dediğiniz neydi? Halka, tabana yaymaktı… E siz tabana yaymamışsınız ki yani Sıhhat Bakanlığı’na verdiğiniz bütçede yüzde 12’sini kent hastanelerine vermişsiniz. Biz sıhhat işçileri olarak pandemi boyunca aylardır alanlardayız, üç kuruşun hesabını verirken kılı kırk yaran iktidar ek bütçenin yüzde 12’sini kent hastanelerine aktarmaya kendisine reva görebiliyor. Biz kent hastaneleri konusunu yalnızca sıhhat hakkı olarak görmüyoruz. Sıhhat işçisiyiz, en fazla zorlandığımız son devirde sıkıntılardan bir tanesi etrafımızdaki insanların hastanede muayene olamaması nedeniyle ‘benim ameliyatımı öne alabilir misin’, ‘benim görüntüleme hizmetimi öne alabilir misin’, ‘bana hastanelerden randevu alabilir misin’ üzere talepler ile karşılaşıyoruz.”