Pandemi, lojistik sorunları ve savaşın etkisi
Dünya ülkelerinin topluca ekonomik krizle boğuştuğu periyotlar oluyor, en son 2008’de yaşanan krizin akabinde artık diğer bir buhran periyodundan geçiyoruz. Pandeminin yarattığı kırılganlıklar, lojistik sorunların üzerine Rusya-Ukrayna savaşı ile tepe yapan güç sorunu ekonomileri vurdu.
Bu şartlara ek olarak ülkelerin kendi gerçekleri de tesir yapıyor. Her ülke kendi şartları ve stratejisi çerçevesinde bu sorunun üstesinden gelmeye çalışıyor.
Ipsos’un 28 ülkede yaptığı araştırmada, her on iştirakçiden altısı enflasyonun gelecek yıl daha da yükseleceği kanısında. Fransa, İngiltere üzere ülkelerin de içinde bulunduğu bir kümede bu oran %80’i de aşıyor. Araştırmaya Türkiye’den katılanların %78’i de benzeri formda düşünüyor.
Bizim Türkiye’de yürüttüğümüz haftalık AntiKriz Araştırması’na katılan her on vatandaştan sekizi alım gücünün düştüğünü belirtiyor. Küresel araştırmaya katılanların yarıdan fazlası faturalarını ödeme gücü ile ilgili telaşlı, araştırmaya ülkemizden katılanlarda ise bu oran %63.
Sadece faturaların yüksekliği değil besin alışverişi maliyetlerinin artışına yönelik de bir karamsarlık var.
28 ülke ortalamasında yaklaşık dört şahıstan üçü, önümüzdeki 6 ay içinde besin alışverişinde daha yüksek fiyatlar ile karşılaşacağını iddia ediyor.
Bu mevzuda görece daha sakin görünen uzak doğu ülkelerinde bile bu oran %50 civarında.
Bu durumla başa çıkabilmek için ülkemizde vatandaşlar acil gereksinim olmayacak harcama kalemlerinde tasarrufa gitmeye çalışıyorlar, mesela giysi harcamalarını minimuma indirdiklerini belirtiyorlar.
Öne çıkan öbür tedbirler ise birebir malı daha ucuza bulabilmek için daha fazla araştırma yapmak, ya da daha ucuz markaya geçmek.
Bunu izleyen başka tedbirleri ise dışarıda yeme-içmeyi azaltma, cümbüşten kesme üzere özetleyebiliriz. Tabi mevsimin getirdiği avantaj ile hala yurdun birçok bölgesinde ısınma muhtaçlığı gündemde değil. Gelecek aylarda yükselen güç fiyatlarının tesiri ile ısınma ve elektrik harcamaları gündemde ön sıraya tırmanabilir.
Bu mevzuda gündeme alınabilecek dayanak paketleri vatandaşlara enflasyon ile uğraşta büyük katkı yapacaktır.
Dünyadan 2023 yılında enflasyona dair görüşler
Önümüzdeki yıl içinde enflasyonun nasıl değişeceğini düşünüyorsunuz?
Ülkelerin birçoklarında önümüzdeki 1 yıl içinde enflasyonun artacağını düşünen bireylerin oranı %80’inin üzerinde. Fransa, İngiltere, Belçika üzere Avrupa Ülkelerinde de bireylerin niyeti benzeri oranda. Türkiye’de yaşayan bireylerin görüşü de %78 farklılaşmıyor. Enflasyon konusunda derdi en düşük ülke Çin fakat burada da halkın yarısı enflasyonun artacağını düşünüyor.
Alım gücü arttı diyenler azınlık
Son 1 ayı düşündüğünüzde, alım gücünüzü aşağıda yazılı olan sözlerden hangisi en düzgün söz eder?
Bireylerin %81’i son 1 ay içerinde alım güçlerinin azaldığını belirtiyor. Alım gücünün arttığını söyleyen toplumun yalnızca %6’sı.
Harcamalar kısılıyor
Son vakitlerde yaşanan fiyat artışlarını siz nasıl yönetiyorsunuz?
Fiyat artışları konusunda alınan aksiyonların başında giysi harcamalarını azaltmak ve alışverişlerinde en ucuzu bulmak için market market dolaşmak olsa da genel olarak her türlü harcamanın kısılmaya çalışıldığı görülüyor.
Gelecek 6 ayın besin enflasyon anketi
Gelecek 6 aylık finansal durumunuzu düşündüğünüzde sizce besin alışverişinizin maliyeti nasıl değişecek?
Ülkelerin birçoklarında besin maliyetlerin artacağı konusunda bireyler emsal görüşte. Her 10 bireyden 8’i besin maliyetlerinin artacağını düşünüyor. Türkiye’de de bireylerin görüşü misal. Türkiye’de bireylerin %63’ü besin maliyetlerinin çok artacağı, %25’i de biraz da olsa artacağı görüşünde.
% 48 faturalar konusunda endişesiz
Gelecek 6 aylık finansal durumunuzu düşündüğünüzde faturalarınızı ödemekle ilgili kaygınız var mı?
28 ülke ortalamasında faturaları ödeyebilme konusunda kaygılı olan bireylerin oranı %52. %48’i ise bu bahiste pek kaygılı olmadığını belirtiyor. Türkiye’de kaygılı olanlarını oranı ise %63 oranında. Telaş seviyesi en düşük olan ülkeler İsviçre, Danimarka, Hollanda ve Çin.
