Türkiye’de 46 tabyasıyla en çok tabyaya sahip vilayetlerden birisi olan Kars’ta 271 yıllık Karadağ Tabya turizme kazandırılmayı bekliyor.
Merkez Atatürk Mahallesi’nin üst kısmında bulunan birçok tabyadan bir tanesi olan ve halk ortasında ‘Borazanlı Tabya’ olarak bilinen Karadağ Tabya, gözler önünde oluyor. Vatandaşlar 271 yıllık tabyanın onarımın yapılarak Kars turizmine kazandırılmasını istiyor.
1855 Osmanlı Rus Savaşı, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı ve 1918-1920 Osmanlı Ermeni Savaşı’nda Kars’ın savunmasında kullanılan, üzerinde bulunan dinleme borusuyla dikkat çeken tabya savaşlarda yıkılmamış fakat geçen müddet içerisinde sahipsizlikten ötürü yıkılmaya yüz tuttu.
“HER GEÇEN GÜN BİRAZ DAHA YOK OLUYOR”
Karadağ Tabya’nın turizme kazandırılması gerektiğini tabir eden Adem Alp, “Karadağ Tabya ve Borazanlı Tabya olarak bilinin büyük bir tabyamız, Kars’ın kurtuluşunda büyük ehemmiyet arz eden, Ruslara karşı verdiğimiz savaşın simgesi olan Borazanlı Tabya, her geçen gün biraz daha yok oluyor. Zira bakımsız, içerisi yıkılmış, pencerelerinde bulunan demirler kendini bilmez kişi yahut bireylerce kesilerek götürülmüş” dedi.
“TABYALAR MÜDAFAA ALTINDA DEĞİL”
Tabyaların muhafaza altında olmadığını belirten Alp, “Umuyoruz ki bu tıp tabyalara sahip çıkılsın, öbür vilayetlerde bir tabya varsa çabucak onarımı yapılıyor. Tarih tekrar gün yüzüne çıkarılıyor, kurtarılıyor. Fakat bizde onlarca tabya olmasına karşın hiçbir adedinde hiçbir halde, hiçbir çalışma yok. Hiç birisi müdafaa altında değil. Yetkililer, ilgili kurumlar bu duyarsızlığı bırakır, biran evvel bu tabyaların, bu tarihin kurtarılması için gerekli çalışmayı başlatırlar” diye konuştu.
Özellikle düşman ordularının geldiğinin duyulması ve evvelden tedbir alınması için üzerine yaptırılan dinleme borusuyla Türkiye’de tek olan Karadağ Tabya’nın daha ne kadar direneceği ise bilinmiyor.
“KARADAĞ TABYASI”
Kars’ta bulunan en büyük tabyalardan biridir. Arap ve İnönü Tabyaları ile birlikte bölgede çepeçevre savunma imkanı sağlamaktadır. Tabyada sığınak, Kışla binası, süvari hendeği, hendeği ateş altına alan mazgallar ve irtibat hendekleri mevcuttur.
Karadağ Tabya’nın en değerli özelliği ise düşmanın gece sızmasını önlemek için hiçbir tabyada olmayan bir sisteme sahip olmasıdır. Tabya’nın Kışla binasının tonoz kemerli çatısında dökümden yapılmış 100 santimetre çapında ve konik biçimli dinleme borusu bulunuyor.