Yeni yılda uygulanacak taban fiyat, aralık ayı başında toplanması beklenen Taban Fiyat Tespit Komitesi tarafından belirlenecek.
Toplantıya bir ay kala, yeni taban fiyata dair çeşitli beklentiler lisana getirilmeye başlandı. Türkiye’deki minimum fiyat 2015 yılına kadar pek çok Doğu Avrupa ülkesinin üzerindeydi. Ancak o tarihten sonra tablo bilakis döndü.
BBC Türkçe’ye konuşan Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aziz Çelik, Avrupa Birliği’ne (AB) giren gelir seviyesi düşük ülkelerin ortak pazar ve emeğin özgür dolanımının bir kesimi haline gelmesiyle, bu ülkelerde minimum fiyatın artmaya başladığını söyledi. Öte yandan Türkiye’deki minimum fiyat sadece AB üyesi ülkelerin gerisinde kalmadı, Sırbistan ve Karadağ üzere ülkeler de Türkiye’yi geride bıraktı. O denli ki, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgilerinde yer alan 27 Avrupa ülkesi ortasında Türkiye, Arnavutluk’un akabinde en düşük taban fiyatı veren ikinci ülke oldu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü’nden Prof. Dr. Yalçın Karatepe, bunda Türk Lirası’nın büyük bedel kaybının da tesirli olduğunu söyledi.
2.14 KAT ARTMALI
Prof. Çelik taban fiyatın en az, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sonunun yarısı kadar olması gerektiğini, böylelikle iki ebeveynin çalıştığı iki çocuklu bir ailenin yoksulluk hududu üstünde kalabileceğini söyledi. Türk-İş’e nazaran ekim ayında dört kişilik bir ailenin yoksulluk sonu 24 bin 186 TL oldu. Bunun yarısı 12 bin 93 TL yapıyor. Taban fiyatın bu düzeye gelmesi için 2.19 katına çıkarılması, öteki bir deyişle yüzde 119 artırım yapılması gerekiyor.
“ENFLASYON YARATMAZ”
Asgari fiyatta artışın enflasyonu daha da üst çekeceğine dair korkular da var. Prof. Dr. Yalçın Karatepe “Asgari fiyatı artırarak insanları doğalgaz faturalarını ödeyebilir hale getirmeniz enflasyonu artırabilir mi” dedi.
‘ORTALAMA FİYATA DÖNÜŞTÜ’
Prof. Aziz Çelik, Türkiye’de işgücünün yarısından fazlasının taban fiyatla çalıştığına ve böylelikle emekçi sınıfının bir “asgari ücretliler topluluğuna” dönüştüğüne de dikkat çekti. Çelik, “Avrupa ülkelerinde temel fiyat belirleyicisi toplu pazarlıklarken Türkiye’de minimum fiyat temel fiyat belirleyicisi. Bu çok önemli bir sorun. Ben bunu ‘asgari fiyat tuzağı’ olarak isimlendiriyorum. Minimum fiyat bir ortalama fiyata dönüştü” dedi.