Argüden Yönetişim Akademisi tarafından hazırlanan ‘Büyükşehir Belediyesi Yönetişim Karnesi’ (BBYK) başlıklı 170 sayfalık çalışma İstanbul’da düzenlenen bir toplantıda kamuoyuna sunuldu. Seçilmiş belediye liderleriyle yönetilen 27 büyükşehir belediyesini kıymetlendiren çalışmaya nazaran büyük kentlerde yeterli yönetişim orta seviyede yer alıyor. En düzgün belediyeler için gelişim alanları bulunuyor.
‘BÜYÜK KENTLERDE UYGUN YÖNETİŞİM ORTA DÜZEYDE’
27 büyükşehir belediyesinin yönetişim uygulamalarının kamuya açık bilgilerle değerlendirildiği araştırma sonuçlarına nazaran büyükşehir belediyelerinin âlâ yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor. Bu sonuçlara nazaran büyük kentlerde âlâ yönetişim orta seviyede seyrediyor.
Araştırma kapsamında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Maraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Trabzon büyükşehirleri incelendi. 0-100 puan aralığında belirlenen araştırma sonuçlarına nazaran 27 büyükşehir belediyesinin düzgün yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor.
Araştırma sonuçlarına nazaran, büyükşehir belediyelerinin yeterli yönetişim karne notları büyük ölçüde 65-74 puan aralığının altında kalıyor. 65-74 puan bandındaki 4’üncü Kümede ise sırf 5 büyükşehir belediyesi olan Ankara, Antalya, Eskişehir, İstanbul ve Kocaeli belediyeleri yer alıyor.
55-64 puan bandında Adana, Balıkesir, Bursa, İzmir, Mersin, Sakarya ve Samsun yer alırken; Aydın, Denizli, Gaziantep, Kayseri, Konya, Muğla, Ordu, Urfa, Tekirdağ ve Trabzon ise 45-54 puan bandında yer bulabiliyor. 35-44 puan bandını ise Erzurum, Hatay, Maraş, Malatya ve Manisa paylaşıyor.
‘ÇÖZÜMLERİN KALİTESİ ARTIYOR’
Toplantının açılışında bir konuşma yapan Argüden Yönetişim Akademisi Mütevelli Heyet Lideri Dr. Yılmaz Argüden şunları söyledi: “Türkiye’de nüfusun yüzde 78’i büyük kentlerde yaşıyor. Büyük kentlerde uygun yönetişim kültürü güçlü olduğunda etraf, insan ve iktisat üzerinde daha kapsayıcı, sürdürülebilir ve aktif tahliller üretilebiliyor. Tutarlılık, sorumluluk ve hassaslık, şeffaflık, hesap verebilirlik, kapsayıcı katılımcılık, adillik ve tesirlilik üzere prensipleri benimseyen kamu kurumları, toplumun inancını de daha çok kazanıyor.”
‘DÖNÜŞÜM YOLUMDA REFERANS OLMASINI HEDEFLİYORUZ’
“Toplumun hayat kalitesini yükseltecek olan belediyelerin vatandaşların artan beklentilerini karşılamak için dataya, katılımcılığa ve iş birliğine dayalı olarak çalışmaya itina göstermek durumunda olduklarını” vurgulayan Dr. Argüden şöyle devam etti: “Dünyada ekonomik, çevresel ve toplumsal süreçlerden etkilenen ve bunları etkileyen büyükşehirlerde düzgün yönetişim kültürünün güçlendirilmesi vatandaşların ömür kalitesini artırmaya katkı sağlar. Yaptığımız çalışmanın lokal idare aktörleri ve belediyeler için yönlendirici bir kılavuz niteliğinde olmasını arzuladık. Model tıpkı vakitte dünyada diğer büyükşehir belediyeleri tarafından da kullanılabilir. Bu tarafıyla Türkiye’den dünyaya sunulan inovatif bir model olma özelliği taşıyor. Sunduğumuz bu kaynağın, belediyelerde dönüşümü ve gelişimi tetikleyen önderlere ve uygulayıcılara, ‘iyi yönetişim’ uygulamalarını geliştirme yolunda referans olmasını hedefliyoruz.”
‘MODEL KURUMSAL DÜZENEK VE SÜRECE KATKI SAĞLIYOR’
BBYK Modeli’nin kısa, orta ve uzun vadede sürdürülebilir kalkınma ve ömür kalitesinin artmasına bütünsel katkı yapacağını paylaşan Proje Koordinatörü Dr. İnan İzci ise modelin sağlayacağı faydalardan bahsetti: “Model, her şeyden evvel mevzuatta yer alan uygun yönetişim unsurlarını hayata geçirecek düzenleme, kurumsal sistem ve sürece katkı sağlıyor. Vatandaşı merkeze alan yanıyla, vatandaşı merkeze alan kamu idaresi anlayışının gelişimini sağlıyor; vatandaşa ve sivil topluma büyükşehir belediyelerini uygun yönetişim açısından izleme ve kıymetlendirme için bir araç veriyor. Güzel yönetişim kültürünün büyükşehirlerde benimsenmesi yoluyla demokratikleşme, sürdürülebilir kalkınma ve insan refahına yerelden başlayarak katkı sağlıyor.”
KAYYIM ATANAN BELEDİYELER NEDEN YOK?
“Yapılan bu çalışmada kayyım atanan Diyarbakır, Mardin ve Van üzere büyükşehir belediyeleri neden yer almıyor?” sorumuza Dr. Yılmaz Argüden ve Proje Koordinatörü Dr. İnan İzci şu cevabı verdi: “Biz seçilmiş belediye liderlerinin olduğu büyükşehirleri inceledik. Haksızlık olabilir diye düşündük. Kayyumla yönetilen belediyeler tartışmasına girmek istemedik. Oraya daha güzel olsun diye merkezi hükümetten daha fazla kaynak gitmiş olabilir.”