26 Ağustos günü saat 05.30’da topçu atışıyla başladı Büyük Taarruz…
100 yıl evvel, birinci gün Kalecik Sivrisi, Belentepe ele geçirildi.
Süvari Kolordusu, Sincanlı Ovası’na indi…
27 Ağustos’ta cephe yarıldı, Afyonkarahisar ele geçirildi…
30 Ağustos’ta Aslıhanlar bölgesinde kuşatılan Yunan Kuvvetleri’nin kıymetli kısmı imha edildi.
18 Eylül 1922’de Anadolu, Yunan ordusundan tümüyle temizlendi…
İki yıl evvel, 26 Ağustos 2020’de emekli Tümgeneral Ahmet Yavuz ile birlikte Afyon’daydık.. Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk’ün at sırtında Büyük Taarruz harekâtını sevk ve yönetim ettiği 1874 rakımlı Kocatepe’deydik…
Altı gün boyunca zafer yolunda Başkomutan’ın adımlarını izledik, Cumhuriyet gazetesi için bir yazı dizisi hazırladık. İnanılmaz bir tecrübeydi yaşadığım; coşkulu ve mağrur!
‘Başkomutan/Emsalsiz Lider’ kitabı ilgiyle okunan Yavuz Paşa, 100. Yılında kurtuluşun mührü, kuruluşun anahtarı Büyük Taarruz’u yazdı.
Yazı dizisini hazırladığımız o altı günün sonunda “Nasıl geçti” diye soranlara daima tıpkı cevabı verdim:
“Bugüne kadar çok şey okudum Büyük Taarruz hakkında lakin o perişan yolu bugünün konforlu kaidelerinde dahi kat etmek zordu. Ayağında çarıkla, aç susuz ilerleyen Türk Ordusu’nun zafer yolu onlarca dersle doluydu…”
Toprağı vatan yapanları unutmamak gerekir
Ahmet Paşa’ya nazaran “tarihte yaşanan savaşların benzerleri yaşansa da asla birebirleri yaşanmaz ve yaşanmayacaktı.” Fakat mevzu üzerine eğilmek ve yeni araştırmalara bahis etmek ihtiyacı iki nedenle kaçınılmaz. Şöyle diyor:
“”
Türk askeri fırında ekmek pişirmeyi reddetmişti
Ahmet Yavuz ile birçok söyleşi yaptım. Her vakit o devri bugünle kıyaslamasını istedim. Üstte anlattığına emsal bir durumla bugün de karşı karşıya olduğumuzu söylüyor ve devam ediyor:
“Yüzyıl evvel İngiliz emperyalizminin oyununa gelenler, benzerini Yunan halkına yaşatma arayışı içindedirler. Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş da bütün öğreticiliğiyle önümüzde durmaktadır. Savaş gerçekte cinayettir. Ülkesini savunma dışında yapılan savaşlar meşruiyetten mahrumdur. Tarihçiler ve askerler başta olmak üzere ülkenin aydınları, yöneticilerinin yasal olmayan savaş arayışlarına karşı uyanık olmalı ve yürekle kanılarını lisana getirebilmelidirler. Bunun için savaş olgusunu tarihî derinlik içinde bilmek durumundadırlar. Yunan askerinin savaş tersi tavrı, daha 1921’den itibaren açığa çıkmıştı. Bu fikir gereğince dikkate alınmış olsaydı, Yunanlar büyük bir hezimet yaşamaktan kurtulmuş olurlardı. İnsan sormadan edemiyor: Yüzlerce Yunan askeri, savaşın ülkelerine ziyan verdiğini ve vereceğini dillendirdikleri için kurşuna dizilmişti. Haksız mıydılar? Halbuki birebir periyotta Türk askeri, geri hizmete alınıp fırında ekmek pişirmeyi reddetmekteydi. Bu nedenledir ki savaş, haklı ve legal olmalıdır. Lakin daha kıymetlisi, başta ülkeyi yönetenler olmak üzere herkes, bunun şuurunda olmalıdır.”
Cumhuriyet Kitapları’ndan çıkan ‘Büyük Taarruz’u okurken fikrin doğuşunu, stratejisinin nasıl kurulduğunu, başkumandanlık krizi başta olmak üzere içeride yürütülen siyasi çabayı, liyakate verilen değeri, planların nasıl yapıldığını ve elbette eşsiz bir başkumandanın askerlik tarihine geçen aklını da okuyacak ve kıymetlisi cumhuriyetin kıymetini daha çok bileceksiniz.