Türkiye, 2030 yılı için açıkladığı yüzde 41 emisyon azaltım gayesiyle emisyonlarını bugüne nazaran yüzde 30’den fazla artırmayı öngörüyor. Türkiye, 2015 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi Sekreteryası’na (BMİDÇS) Ulusal Katkı Niyet Beyanı’nı sunmuş ve buna nazaran, 2030’a kadar mevcut siyasetler senaryosuna kıyasla emisyonlar için en az yüzde 21 artıştan azaltım gayesi vermişti. Artıştan azaltım yaklaşımı ile yapılan bu hesaplamaya nazaran Türkiye’nin sera gazı salımı, evvel iki katı artacak, sonra yüzde 21 azalacaktı. Türkiye, Paris Anlaşması’nı onayladığı için Ekim 2021’de bu amacını Ulusal Katkı Beyanı olarak tekrar sunmuştu.
‘NET SIFIR MAKSADI TEHLİKEDE’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sunduğu “yüzde 41 artıştan azaltım” amacını pahalandıran sivil toplum ve fikir kuruluşları ile gençlik hareketleri açıklanan amacın “artıştan azaltım” olması nedeniyle, sera gazı emisyonlarını azaltmak yerine artıracağına dikkat çekti. Yapılan açıklamaya nazaran bu gaye, Türkiye’nin güç dönüşümünü geciktirecek ve 2021 yılında Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan 2053 net sıfır emisyon amacına ulaşmanın maliyetini artıracak. Boğaziçi Üniversitesi Prof. Dr. Sevil Acar, “Revize edilerek açıklanan niyet beyanının artıştan azaltımı değil, mutlak azaltımı hedeflemesini beklerdik. Ülkelerin inandırıcı mutlak azaltım maksatları olmadıkça milletlerarası iklim gayelerine orta ve uzun vadede ulaşmak güç görünüyor. Üstelik bu şartlar altında Türkiye’nin 2053’te net sıfır amacına erişmesi de tehlikeye giriyor” açıklamasını yaptı.
‘GERÇEKÇİ BİR AZALTIM MÜMKÜN’
WWF-Türkiye İklim ve Güç Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu, açıklamaya ait “2053 net sıfır vizyonuna planlı ve daha az maliyetli formda ulaşmak lakin bugünden gerçekçi bir azaltım hedeflenerek mümkün” değerlendirmesinde bulundu. Greenpeace Akdeniz Program Yöneticisi Sevil Turan ise “Bu projeksiyon, 2053 gayesini tehlikeye atıyor. Ticari ve teknolojik yeterlilikleri sorgulanır olan karbon yakalama teknolojilerine ya da nükleer üzere önemli güvenlik, etraf ve sıhhat riskleri taşıyan ithal seçeneklere bağımlı kılıyor. Halbuki, 2030 prestijiyle kömürden çıkış ve iklim krizine karşı toplumsal direnci etkin olarak artıracak adil dönüşüm siyasetlerini üretme tercihi, somut bir tahlil olarak burada ve erişimimizde” yorumunu yaptı.
‘HEDEFİ KATLADIK’
Mısır’da COP27 kapsamında açıklamada bulunan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Net sıfır emisyon maksatları kapsamında iklim değişikliğiyle uğraş ediyoruz. 2030 itibariyle 1 milyar 175 milyon gerçekleşmesi gereken emisyonlardan yüzde 21 azaltım sağlayacağımızı söz etmiştik. Ulusal katkı beyanımızı iki katına çıkardık, 2030’da öngörülen artıştan azaltım gayemizi yüzde 21’den yüzde 41’e çıkarıyoruz. Neredeyse iki katı büyüklüğünde taahhütte bulunuyoruz ki bu artıştan yüzde 40 üzere bir azaltımla yalnızca 2030’da 500 milyon ton emisyonu azaltmış olacağız” dedi. Kurum, emisyonların pik yapacağı yıl olarak da 2038 yılını tüm dünyaya ilan ettiklerini söyledi.
Murat Kurum