TBMM Plan ve Bütçe Kurulu Lideri ve AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz, Kanal7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in sunduğu Başşehir Kulisi’nde soruları yanıtlıyor.
EK BÜTÇEYE NEDEN GEREKSİNİM DUYULDU?
90’lı yıllarda çok sayıda yapılmış ek bütçe. 18 yıldır yapmamışız sahiden. Son 18 yılda bir gereksinim olmamış. Son yaşadığımız süreçlerdeki gelişmelerde çok kıymetli değişiklikler oldu. Münasebetiyle ek bütçe yapma gereksinimi oldu. Yeni sistemin de birinci ek bütçesi olmuş oldu. Lakin dediğim üzere bu yeni bir şey değil. Tarihimizde onlarca kez yapılmış.
(Hazine’de para bittiği için mi yapıldı?) Yok. Harcama gereksinimi yahut öbür sebeplerden ek ödeme muhtaçlığı olduğunda harcama karşılığında gelir göstererek yapabiliyorsunuz.
(Ekonominin negatif bir seyir içinde olduğuna işaret eden bir adım mı?) Hayır, o denli değil. İktisatta çeşitli göstergelerde birinci yapılan varsayımın ötesindeki gelişmelerde ek bütçe yapma muhtaçlığı var. Gelir ve masraflarda öngörülemeyen artışlar var. Yaptığımız bir borçlanma değil mutlaka. Artan gelirlerimizi ödenekleştiriyoruz. Bu durumda olumlu durumu ağır basıyor.
Enflasyon var, tarım-sosyal takviyeleri artırın diyorlar, maaşları artırın diyorlar. Bunları ek bütçeyle yapacaksınız. Fakat ek bütçeyi de borçlanarak değil sağlıklı gelirlerle yapacağız.
(Vatandaştan daha fazla mı vergi alınacak?) Öyle bir tenkit geldi. Yeni bir vergi katiyen kelam konusu değil. Tam tersine, bu yıl birtakım vergilerden vazgeçtik. KDV’lerde önemli indirimler yaptık. Minimum fiyata kadar bütün gelirleri vergi dışı bıraktık. Besinde, güçte sübvansiyonlar yapıyoruz.
(CHP Sözcüsü Faik Öztrak’ın, “330 milyar lira vergiyi faiz lobisinin cebine koyacaklar” açıklaması.) Katiyen kelam konusu değil. 1 trilyon 81 milyar liralık ek gelir bekliyoruz. Yılbaşında öngörülmeyen ek gelir bu. En yüksek artış kurumlar vergisinde. Vergileri yalnızca finans sisteminde artırdık. Çok yüksek karlar elde eden bankaya dönük bu vergi. 315 milyar lirası kurumlar vergisinden geliyor. KDV’de yalnızca 13 milyar liralık artış var. İthalde alınan vergilerde artış var. 284 milyar ek gelir geliyor buraya. Emtia fiyatlarıyla alakalı. Vatandaşa dönük hiçbir verginin artırılması kelam konusu değil.
Niye arttı bu vergiler? Birincisi enflasyon. Masraflarınız arttığı üzere gelirleriniz de artıyor. Öteki yandan yüzde 11 üzere bir büyüme sağladı Türkiye iktisadı. Büyümenin getirdiği bir gelir artışı kelam konusu.
EMEKLİ VE ÇALIŞANLARA TEMMUZ ZAMMI
217 milyar lirasını kamu çalışanlarımızın aylıklarında yapılacak artışa harcayacağız. Yüzde 40 civarında artış yapılacak. Şimdiden bütçemize koymuş oluyoruz. 154 milyar lirasını emekli aylıklarına yapılan artışlar. Kuruluşların elektrik ve doğalgazda vatandaşa takviyesi var, oraya 134,5 milyar lira ek takviye koyacağız. 105 milyar lirasını üretken alanlara aktaracağız. Tarım, sanayi, karayolu ve demiryolu yatırımları üzere çok çeşitli alanlara. 103 milyar lirasını mahalli yönetimlere vereceğiz.
Sosyal dayanaklarımız artıyor. 45 milyar lira ek ödeneklerimiz olacak. Ödeme gücü olmayanların sıhhat primleri için 7,7 milyar lira. 65 yaş üstü aylığı ve engelli ve engelli yakınları için 5,8 milyar lira. Türkiye Aile Takviyesi Programı için 7,5 milyar lira.
Tarıma dayanaklar yapacağız. Mevcut bütçemizde tarıma verdiğimiz direkt dayanaklar var. 25,8 milyar liraydı bu. Yıl içinde 3,2 milyar daha ek edildi. Sulamaya 16,3 milyar lira ayırmıştık. Tekrar sübvansiyon ve krediler var. Ek bütçeyle 46,4 milyar lira ek ediyoruz: Dayanaklara 13,4 milyar lira. Yatırımlara 8,8 milyar lira. Sübvansiyonlu takviyelere 24,2 milyar lira ek takviye koyuyoruz. İkisini topladığınızda bu sene tarım dayanağımız toplam 104 milyar liraya ulaşıyor.
FAİZ MASRAFLARINDAKİ ARTIŞ
Faiz sarfiyatlarında 89 milyar lira artış var. Lakin bütçedeki hissesi düştü. Ölçü olarak arttı, oransal olarak düştü. Faizin bütçedeki hissesinde düşme oldu. Tıpkı biçimde bütçe açığında da düşme oldu.