İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’nin Ocak ayı oturumu Saraçhane’de gerçekleştirildi. Meclis’in gündemleri ortasında, “Deprem ve kentsel dönüşüm” de yer aldı.
İBB’nin yaptığı çalışmaya nazaran, İstanbul’daki binaların yüzde 70’i 2000 yılından evvel yapıldı. Yani en az 817 bin bina zelzeleye karşı zayıf kabul ediliyor. Bu binaların ya yine yapılması gerekiyor ya da güçlendirilmesi gerekiyor.
DÖNÜŞÜM 100 YIL SÜRER
Yapılan çalışmaya nazaran, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2012 ile 2022 yılları ortasında yaklaşık 80 bin binayı riskli yapı ilan etti ve bu kapsamda 72 bin 490 riskli bina yıkıldı.
YÜZDE 10’U DÖNÜŞTÜ
Birgün’den İsmail Arı’nın haberine nazaran, büyük bir zelzelenin beklendiği megakent İstanbul’da son 10 yılda riskli yapıların yalnızca yüzde 10’u dönüşüme uğradı. Çalışmada bu süratle İstanbul’daki riskli yapıların dönüşümünün ise yaklaşık 100 yıl süreceği söz edildi.
85 MİLYAR DOLARLIK RANT
Çalışmada İstanbul’da “kentsel dönüşüm rantsal dönüşüm olmuş” denilerek, Istanbulda kamu topraklarına yapılan 130 projeyle 85 milyar dolarlık bir rant sağlandığı ve bu paranın yalnızca dörtte biriyle İstanbul’daki orta ve yüksek riskli binaların dönüştürülebileceği vurgulandı.
DOĞAL ALANA TALAN
Öte yandan 2005 ile 2019 yılları ortasında İstanbul’un yaklaşık 40 bin hektarlık orman, havza ve tarım alanlarından oluşan doğal alan yok edildi. Bu alanların yaklaşık 10 bin hektarlık kısmının 3’üncü Havalimanı ve 3’üncü Köprü inşasında yok edilirken yaklaşık 30 bin hektarlık doğal alan ise imara açılarak yok edildi.
Kanal İstanbul projesiyle de 13 bin hektarlık alanın imara açılacağı vurgulandı.
TOPLANMA ALANINA İMAR
Meclis’te konuşan AKP’li Meclis Üyesi Osman Demir, “CHP geçen yıllarda sarsıntı toplanma alanlarını imara açtınız dedi. Zelzele toplanma alanları imara açılmadı” tabirlerini kullandı.
İYİ Parti ismine konuşan Meclis Üyesi Akın Gürkan ise şunları söyledi:
“İstanbul’un askeri alanları hatta mezarlıkları dahi imara açılıyor. TOMA’larla, panzerlerle kentsel dönüşüme geliyorlar. Tokatköy, Fetihtepe ve Tozkoparan’da olduğu üzere. Mümkün zelzele kayıtlarına dair bir kestirim çalışması, 1999 zelzelesi sonrası İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Japon memleketler arası işbirliği örgütü JİCA iştirakinde 2001 yılında gerçekleştirilen afet tedbire azaltma temel planı çalışması biçiminde yapılmıştır. Çalışma mümkün sarsıntı kaynaklı bir afetin İstanbul genelindeki tesirlerinin en aza indirilmesine yönelik aksiyonların tanımlanması ve afetin gerçekleşmesi durumunda da ziyanların bir an evvel azaltılması ve yine yapılanmaya yönelik adımların belirlenmesi maksadı ile gerçekleştirilmiştir. Türkiye ve Japonya Hükümetleri ortasında yapılan bu muahede, JICA Üzerinden 5 milyon Dolarlık bir hibe sayesinde gerçekleştirilmiştir. Marmara Denizi ve etraf vilayetler için yapılan birinci kapsamlı Varsayım çalışmasıdır.
Bu varsayımlardan kimileri şöyledir; İstanbul, beklenen 7,5 büyüklüğündeki bir zelzeleye hazırlıksız yakalanırsa;
•50 bine yakın bina yıkılacağı ya da ağır hasar göreceği,
•200 bine yakın binanın da orta ve üstü hasar alacağı
•140 milyon ton enkazın çıkacağı
•40 Milyar Dolarlık bir ekonomik kayıp olacağı
•Avrupa Yakası’nın Güney Kısmının en büyük hasarı alacağı üzere iddialar yapılmıştır.”
KÖPRÜLER SAĞLAM MI?
İyi Parti Küme Sözcüsü Suat Sarı ise “İstanbul’daki köprüler ve viyadükler sarsıntıya ne kadar güçlü? O köprüler çökerse ulaşım falan hak getire… Haliç Köprüsü, Boğaz köprüleri ne kadar güçlü? Devletten bir açıklama bekliyoruz. Metrobüs sınırı bizim zelzele anında ulaşımımız için bir talih. Bu 45 kilometrelik izole hatta sarsıntı anında ambulans ve itfaiyenin girmesini sağlamalıyız” diye konuştu.
Silivri Belediye Lideri ve İBB Meclisi MHP Küme Lider Vekili Volkan Yılmaz ise “Bağcılar, Silivri ve Avcılar’da 318 bina yıkılmalı demişsiniz. Bu yıkılan binaları kim yapacak? Silivri’de 32 binaya, ‘bu binalar yıkılacak, derhal boşaltın’ demişsiniz. İlçe belediyesinin başına çorap ördünüz, kenarda duruyorsunuz. İBB nerede? KİPTAŞ nerede? İmamoğlu nerede? KİPTAŞ olarak Silivri’de neden bir konut yapmadınız?” dedi.
MELEN BARAJI KAZAYMIŞ!
Meclis’te AKP Meclis Üyesi Kadem Ekşi de bir konuşma yaptı. Ekşi’ye konuşması sırasında Millet İttifakı sıralarından milyarlarca lira haracanan, gövdesinin çatladığı ortaya çıkan ve bir turlü bitirilemeyen Melen Barajı hatırlatıldı. Ekşi, Melen Barajı’na yönelik tenkitlere, “Çok sayıda baraj yaptık. Bir barajda yol kazası olmuş. Biz bunu gizlemiyoruz ki. Merak etmeyin şu anda çalışma orada devam ediyor” diye karşılık verdi.
***
OKULLARIN YALNIZCA YÜZDE 25’İ YENİLENDİ
CHP Kümesi ismine konuşan Meclis Üyesi Süleyman Uluocak şunları söyledi: “İstanbul’daki okulların yalnızca yüzde 25’i yenilendi. Kamu, 2019’lara kadar riskli binaları yenilememiş. Yalnızca riskli binaların yüzde 10’u yenilenmiş.”